İlaçla taş tedavisi mümkün müdür?
Taş hastalığında tedavi taşın yeri, büyüklüğü, cinsi gibi pek çok faktöre bağlıdır. Kendisi düşemeyecek boyuttaki taşlarda genellikle cerrahi yöntemler ya da taş uygun ise dışarıdan şok dalgaları ile taş kırılması (ESWL) yöntemleri kullanılmaktadır.
İlaç tedavisi düşebilecek büyüklükteki taşların düşmesini kolaylaştırmak ve hastanın ağrı ve enfeksiyon sıkıntılarını çözmek için kullanılır. Bazı nadir tipte taşı ilaç ile küçültmek mümkün olabilmektedir ancak taşların büyük çoğunluğunda ilaç tedavisinin yeri yoktur. Ancak taş olmasını engellemek ya da geciktirmek için uygulanan tedaviler mevcuttur.
Böbrek taşlarının tedavisini planlarken taşın boyutu ve böbrek içerisinde bulunduğu yere göre karar vermek gerekir.
Böbrek taşlarının tedavisinde en sık kullanılan 2 yöntem ESWL ( şok dalgaları ile taş kırma), ve PCNL dir ( tek delik ile yapılan böbrek taşı ameliyatı). Bunun dışında nadiren de olsa açık cerrahi ve küçük taşlar için idrar kanalından girilerek yapılan ameliyatlar uygulanabilmektedir.
Taş kırma ya da ESWL tedavisinde vücutta herhangi bir kesi olmadan ses dalgaları ile taş kırılmaktadır. Kırılan taş parçaları idrar yollarından atılmaktadır. Genellikle 2cm nin altında olan taşlar için tercih edilen tedavi yöntemidir. Taş kırma işlemi sırasında anesteziye ihtiyaç duyulmamakta, güçlü ağrı kesiciler yardımı ile ağrı kontrol altına alınmaktadır.
Kısaca PCNL adı verilen, tek delikten girilerek yapılan taş kırma işlemi ise genel olarak 2cm nin üzerinde taşlarda tercih edilmektedir. Bu, genel anestezi altında yapılan bir cerrahi müdahaledir. Ciltte açılan 1cm lik delikten girilerek böbrek içierisindeki taşa ulaşılmakta ve taş kameralar yardımı ile görülerek kırma işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu işlem esnasında pnömatik , ultrasonik ya da lazer enerjisi gibi farklı taş kırıcılar kullanılabilmektedir. Bu operasyon günümüzde açık böbrek taşı ameliyatlarının yerini almıştır. Böbrek taşı tedavisinde açık cerrahi ancak bazı özel durumlarda kullanılmaktadır.
Böbrek ile idrar torbası arasında yer alan üreter denilen idrar yolu taşlarında da, tedavi planlarken taşın yeri ve boyutu önem kazanmaktadır. Bu taşlarda da ESWL tedavisi ya da üreteroskopi denilen, aşağıdan idrar kanalından ince bir kamera ile girilerek taşa ulaşılması ve taşın kırılması tedavilerinden birisi seçilebilir.